Stephen Kerber, hoofd research van Underwriters Laboratories en het Firefighter Safety Research Institute, promoveerde onlangs aan de Zweedse Lund University op een proefschrift getiteld ‘Utilizing research to enhance fire service knowledge’. Zijn proefschrift beslaat bijna een decennium aan praktijkgericht onderzoek ten behoeve van de veiligheid van de samenleving én van brandweermensen. Vanuit Arnhem vervulde ik de rol van opponent.
Toen ik zo’n zeven jaar geleden aantrad als lector brandweerkunde, waren de eerste rapporten die ik las die van Stephen Kerber. Ik las ze met stijgende verbazing, want ze toonden aan dat branden waren veranderd. Ik leerde over ventilatiegecontroleerde branden en de gevaren ervan. Veel waarvan ik dacht dat waar was, bleek te zijn achterhaald. Het gaf mij inspiratie en energie om de doelen van mijn lectoraat scherp te stellen. De veiligheid van brandweermensen en de samenleving stond op het spel als we niet zouden uitzoeken wat die moderne branden betekenden voor overleven, vluchten en brandbestrijdingstactieken. Wat mij vooral boeide was de manier waarop Kerber zijn onderzoek organiseerde. Een advisory board bestaande uit brandweermensen dacht mee over wat er onderzocht moest worden en een technical panel over de praktijk, terwijl de uitvoering werd gedaan door brandweermensen. Kerber zelf ging met hen in discussie tijdens de experimenten. En zo zijn we het ook gaan doen bij de Brandweeracademie. In Zutphen en in Oudewater maar ook tijdens onderzoek naar rookgaskoeling, naar de offensieve buiteninzet en naar commandovoering.
In zijn proefschrift beschrijft hij het grote belang van de vertaling van theorie naar praktijk. Ik zie daar grote overeenkomsten met de aanpak van onze Brandweeracademie. Het centrale thema van Kerbers proefschrift is ‘de toepassing van onderzoek om de kennis van de brandweer te vergroten’. Naast een beschouwing over de manier waarop praktijkgericht onderzoek zou kunnen worden vormgegeven zodat het ook écht leidt tot aanpassingen in de dagelijkse praktijk, wordt een aantal inhoudelijke onderwerpen besproken. Allereerst uiteraard dat waar het mee begon: branden leken anders te zijn dan vroeger. Maar wát was er dan anders en wat betekende dat voor de brandweertactiek? Verder heeft Kerber de effecten van ventileren bestudeerd. Zijn conclusie luidt: eerst water op het vuur en dan pas ventileren. Dat is een game changer voor al die brandweermensen die geloofden dat ventileren een goede zaak was onder alle omstandigheden. Ook heeft hij gekeken naar de effecten van buiten- en binnenaanvallen en naar de effecten van open en gesloten deuren op overleven in het gebouw.
De resultaten van het onderzoek hebben hun weg gevonden naar brandweerkorpsen in de wereld. Toch is er nog geen enkele brandweer die Kerbers bevindingen heeft opgenomen in één set van algemene richtlijnen – met uitzondering van Nederland, dat de Basisprincipes van brandbestrijding heeft met ook onze eigen bevindingen uit praktijkonderzoek. Het gaat bijvoorbeeld om de buiteninzet, het toepassen van deurcontrole en antiventilatie en het stellen van voorwaarden aan ventilatietechnieken. Het advies aan burgers om deuren te sluiten, werd door eigen onderzoek bevestigd en is onderdeel van voorlichtingscampagnes.
Toen ik Stephen Kerber mailde dat ik zeer vereerd was met de uitnodiging om te opponeren, antwoordde hij: “I hope you find this dissertation useful in some way considering you have one of the most active firefighter research programs in the world!” Ik zie dit als een groot compliment voor de Nederlandse brandweer en als een erkenning van de Brandweeracademie en van de bijdrage die we leveren op het gebied van brandveiligheid. Waar een klein land groot in is!
Dr. ir. Ricardo Weewer, MIFIreE, is lector brandweerkunde aan de Brandweeracademie (IFV)
