In het recente regeerakkoord is ruimte voor een experiment met door de Overheid gereguleerde teelt en productie van wiet en hasj. 6 tot 10 middelgrote tot grote gemeenten zouden hieraan mee kunnen doen. De initiatiefwet van D66-er Vera Bergkamp heeft het helaas niet gehaald.
In het regeerakkoord is een experiment opgenomen met door de overheid gereguleerde teelt van wiet. De bedoeling is dat maximaal tien grote gemeenten deze wiet gaan afnemen. Doel van de actie is het terugdringen van de illegale dus criminele teelt en de zeer ongunstige randverschijnselen. Er hebben zich al een aantal gemeenten gemeld waaronder Amersfoort. De reguliere teelt is bedoeld om met name aan de binnenlandse vraag te voldoen bij de plaatselijke coffeeshops.
Schaalgrootte
Om een indruk te krijgen van de schaalgrootte een paar cijfers*). In Twente zijn in 2016 237 wietkwekerijen opgerold. Totaal wordt het aantal actieve plantages aldaar geschat op 2300 met een geschatte jaaromzet tussen € 400 en 500 miljoen. Volgens informatie zouden Brabant en Limburg oververtegenwoordigd zijn in het aantal plantages. 80% van de geproduceerde wiet wordt geëxporteerd.
Branden
Een groot probleem bij de teelt van wiet is de grote kans op brand door het veelal ondeskundig illegaal aftappen van elektrische stroom benodigd voor de groeilampen en de ventilatie. Het Verbond van Verzekeraars en de Stichting Salvage hebben cijfers gepubliceerd inzake wietbranden over een reeks van jaren.
| Jaar | aantal |
| 2012 | 82 |
| 2013 | 73 |
| 2014 | 73 |
| 2015 | 81 |
| 2016 | 79 |
| 2017 (deel) | 37 |
| Cijfers: Stichting Salvage | |
1 op 50 branden blijkt veroorzaakt door een hennepplantage. Van de hennepbranden vindt 1 op 5 branden plaats in een (leegstaand) bedrijfspand.
Praktijksituatie
In een kleine gemeente in het midden van het land wordt een keurige etagewoning onderverhuurd aan een echtpaar. Het gaat om een zogenaamde Duplexwoning, betonbouw, pannengedekt. Op een middag worden de bewoners in de straat gewaarschuwd door een geluid veroorzaakt door slagen op een buitendeur. Het blijkt een slotenmaker te zijn die de deur forceert. “Zeker de sleutel vergeten” is de eerste indruk. Nadat de deur geopend is volgt enige tijd later een vrachtwagen die zijn container voor de deur plaatst. Een groep personen in werkkleding gaat de woning binnen en begint goederen naar buiten te brengen om die vervolgens in de container te deponeren. Wie schetst de verbazing van de buurt: het gaat om hennepplanten en allerlei installaties als lampen en afzuigslangen. Na enige tijd is de container gevuld en wordt de zaak afgevoerd. In een volledig bewoonde straat is dus langere tijd een wietplantage actief geweest en niemand die iets gemerkt heeft. De buurvrouw die recht tegenover het pand woont maakt nog een mooie opmerking: “Ja, er ging wel eens een jongen naar binnen en ik dacht die gaat zeker de plantjes water geven”. Ja, dat was ook zo….Het echtpaar dat het pand gehuurd heeft blijkt niet meer dan een katvanger te zijn. Zij hebben nooit in het pand gewoond. Gelukkig is hier nooit brand uitgebroken…het pand moest wel volledig gerenoveerd worden.
Conclusie
Het gaat om een experiment, waaraan een groot aantal gemeenten wil meewerken. Aan het eind van het traject wordt gekeken in hoeverre de criminele invloed op het proces is teruggebracht. Een groot aantal zaken zijn nog niet in detail ingevuld, te denken valt aan de bescherming van de productie tegen criminele invloeden. Gezien het grote aandeel van de productie in het land richting export (80%) wordt door deskundigen getwijfeld aan de positieve resultaten. Interessant is om te kijken naar een mogelijke daling van het aantal wiet gerelateerde branden. Dat is hard nodig!
*) Tubantia
Leo Porrio is risk consultant
Een paar aanvullingen/ correcties.
1) Stichting Salvage (de brandverzekeraars) telt anders, volgens haar wordt slechts 0,8% (nul komma acht procent) van de branden veroorzaakt door wietteelt. http://www.stichtingsalvage.nl/stichting-salvage/feiten-cijfers/
Iedere brand is er uiteraard één te veel.
2) Dat 80% van de wiet zou worden geëxporteerd wordt door alle deskundigen betwijfeld. Zelfs de Politie zelf schrijft hierover(KLPD, 2006): ‘Gezien de betrekkelijk geringe hoeveelheden nederwiet die in buurlanden worden onderschept, is deze uitkomst niet erg aannemelijk.’ Het KLPD houdt het er daarom op dat de uitvoer van nederwiet van ‘bescheiden omvang’ is.
Het manipuleren van feiten over wiet is helaas schering & inslag bij het Ministerie van Justitie. Zie bijvoorbeeld:
https://www.nrc.nl/nieuws/2015/04/11/minister-verdraaide-feiten-over-wietteelt-a1417151
https://www.montesquieu-instituut.nl/id/vkk2j0ozj4l2/nieuws/ministerie_van_j_v_opnieuw_in_opspraak
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/12/10/justitie-manipuleren-van-drugsonderzoek-past-in-erfenis-opstelten-a1584397
3) De ervaringen met legalisering van wiet in de VS en in Uruguay zijn ronduit positief. Het zou een goed idee zijn om daar te gaan kijken wat in de praktijk wel en niet goed werkt. Maar dan moet eerst ons Ministerie van Justitie en Veiligheid de draai maken naar “fact based”. Zo ver is het nog lang niet, vrees ik.
Beste Pieter-Jan,
Bedankt voor de reactie.
De cijfers over wietbranden zijn afkomstig van het Verbond van Verzekeraars. 2% wordt als cijfer genoemd in hun publicatie. Dat de Stichting Salvage 0,8% noemt heeft als “mogelijke” oorzaak, dat de Salvagecoördinator niet bij alle branden geroepen wordt en niet aan schadeoorzaakonderzoek doet. Brandschadecijfers zijn sinds 2011 een moeilijk benaderbare materie. De redelijk vage omschrijving in de publicaties helpt niet hier meer helderheid te scheppen. Het Verbond zou hier een leidende rol in moeten vervullen. Tenslotte worden de schades betaalt door de Verzekeraars, allen lid van het Verbond.
Dag Leo, ik zie het nu pas. Blijft lastige materie. Salvage zou inderdaad de zaak best wel eens kunnen onderschatten…..
Anderzijds – ik hoorde eens dat verzekeraars een brand waarbij iets van hennep wordt gevonden altijd als “wiet-brand” classificeren, en dan niet uitbetalen.
Dus stel, een schavuit kweekt wiet op zolder. Op een dag staat hij beneden in de keuken bitterballen te frituren; de frituurpan vliegt in de fik, en het huis brandt af. Bij technisch onderzoek naderhand wordt ook de de wietkweek gevonden. “Bingo!” roept nu de verzekeraar! Hij boekt het vrolijk fluitend als “oorzaak wietteelt”, hoewel dit onjuist is. Want de oorzaak was de frituurpan in de keuken. Maar, dit schijnt te mogen en het is profijtelijk voor verzekeraars, want ze hoeven nu niet uit te keren.
Klopt dit? Zo ja, dan is de 2% die de verzekeraars noemen waarschijnlijk een overschatting, toch?
Gerelateerd: ik hoorde ook dat iedere brand waarbij sporen van hennepteelt worden gevonden per definitie als “grote brand” wordt geboekt. Die cijfers zouden dan weer gebruikt worden om te “bewijzen” dat wietteelt met name tot grote branden leidt. Weet je of dit klopt? Zo ja, dan betekenen die cijfers weinig.
Dank alvast!