Veiligheid wordt vaak benaderd op de BIO-methode. Er wordt gekeken naar Bouwkundige, Installatietechnische en Organisatorische aspecten die in een goede samenhang met elkaar een veilige situatie kunnen realiseren. In de zorg is deze benadering extra interessant.
Het bieden van zorg aan kwetsbare mensen die voor hun veiligheid afhankelijk zijn van zorgverleners is een bijzondere verantwoordelijkheid. De rol van de individuele zorgverlener wordt nogal eens onderschat.
Slaapwacht
Een voorbeeld is een woning in een woonwijk, waar tien verminderd zelfredzame personen wonen. ’s Nachts is er één – jawel één – medewerker aanwezig. Als het meezit is die medewerker als slaapwacht op de woning aanwezig. Maar situaties dat deze medewerker soms op minuten afstand is, komen ook regelmatig voor. Deze medewerker is degene die moet gaan handelen bij een calamiteit en moet dus in het ergste geval tien personen alleen uit een brandend huis halen. Wanneer hij of zij verkeerde keuzes maakt, zijn de gevolgen niet te overzien. Om medewerkers toch zo goed mogelijk voor te bereiden op juist handelen krijgen zij meestal instructies, oefeningen en opleidingen over hoe zij moeten handelen. Maar laten we vooral niet vergeten dat deze medewerker in eerste instantie toch zorgverlener is en geen hulpverlener.
Sleutelfiguur
De medewerker is dus een sleutelfiguur bij een calamiteit. Bouwkundige voorzieningen en installaties zijn dan hulpmiddelen voor de medewerker waarmee levensreddende tijd kan worden gewonnen, of waar de brandhaard mee kan worden geblust of vertraagd. Gelukkig zie ik steeds meer blusinstallaties in de zorg, want dit kunnen cruciale hulpmiddelen zijn als je helemaal alleen tien personen naar buiten moet brengen. Maar hoe kan het nou, dat deze individuele medewerker maar zelden op de hoogte is van de exacte werking en functionaliteiten van een installatie?
‘Geen idee’
Regelmatig vraag ik aan medewerkers wat er precies gebeurt met de aanwezige installaties als er brand ontstaat. Ze hebben geen idee: “Dat weet de afdeling techniek”, of “Staat dat niet ergens in een logboek op het kantoor van iemand anders?” Sleutelfiguren weten niet hoe ze met de belangrijkste hulpmiddelen in een gebouw moeten omgaan. Of op wat voor een manier ze erop kunnen vertrouwen.
BIO-methode
Ik ben absoluut overtuigd dat zorginstellingen brandveiligheid aanzienlijk kunnen vergroten door te investeren in passende blusinstallaties. Maar laten we vooral niet vergeten dat mensen in een gebouw moeten weten hoe het werkt, zodat er een gezonde samenhang tussen de verschillende aspecten van de BIO-methode ontstaat. Maar vooral, dat ze de goede keuzes maken.
Deze column schreef Carolien de Vries en is gepubliceerd in de rubriek VBE van Brandveilig.com 02/ 2015.
Carolien de Vries is eigenaar van Shenook brandveiligheid en risicomanagement.