‘Zonnepanelenexplosie’: wat zijn de gevolgen voor constructies en verzekeringen?

In 2019 is het opgestelde vermogen aan zonnepanelen bij bedrijven voor het eerst die van woningen voorbij gegaan: 3627 megawatt tegen 3237 megawatt voor woningen (bron: CBS). Per bedrijf worden doorgaans veel grotere aantallen panelen op meestal platte daken gemonteerd. Om de (brand) veiligheid te borgen en om de zonnepanelen te kunnen verzekeren, is heldere regelgeving, certificering en goede samenwerking absoluut noodzakelijk.

Door Leo Porrio

De werkgroep Zonnepanelen van het Verbond van Verzekeraars benadrukt dat de bouwkundige aspecten van een pand in kaart moeten zijn gebracht, voordat de panelen kunnen worden geïnstalleerd. In Nederland wordt meestal gebouwd volgens de constructiewijze stalen steunconstructie met geprofileerde staalplaat en een bitumineuze of kunststof dakbedekking, gecombineerd met een isolatielaag, in het gunstigste geval steenwol of vergelijkbaar en anders polystyreen of polyurethaan. Ook zal meestal de op-dakconstructie toegepast worden. Belangrijk is dat de constructie in staat is de extra belasting te dragen conform de maximaal toegestane dakbelasting en dat zal gecontroleerd moeten worden, een niet onbelangrijke taak van de constructeur. Bovendien zal de dynamische belasting door wind toenemen.

Energieopslagsystemen
Met de wijziging en afbouw van de salderingsregeling met ingang van 2023 (naar verluidt) en de gehele afbouw van de regeling in 2031 zal het gebruik van energieopslagsystemen naar verwachting sterk toenemen, zowel voor grotere opslagsystemen op collectieve woongebouwen en kantoren als voor individuele gebouwen. Mede als antwoord op deze ontwikkelingen zijn een tweetal artikelen opgesteld door respectievelijk het IFV en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

De artikelen zijn genaamd Energieopslag en/of -opwekking op daken van collectieve woongebouwen en Risicobeheersing lithium-ion-energiedragers. Het laatste artikel zal in 2021 naar verwachting vervangen worden door de in ontwikkeling zijnde PGS-37 uit de publicatiereeks Gevaarlijke stoffen. In de artikelen worden handreikingen aangereikt voor het omgaan met de opslagsystemen en hun werkgebied.

Waterstof
De energietransitie zorgt in ieder geval voor grote veranderingen in de energievoorziening en brandveiligheid. Als andere energiesystemen doorbreken, denk hierbij aan waterstof als energiedrager, wordt het verhaal weer heel anders. In België zou nu een zonnepaneel ontwikkeld worden dat rechtstreeks waterstof produceert.

Waterbelasting
Ook waterbelasting door hevige hoosbuien in ons veranderende klimaat baart zorgen. Hoe raken we dat water snel kwijt? Gemeentelijke rioolsystemen kunnen het water vaak niet meer aan en nood-overstorten zullen in staat moeten zijn dit surplus aan water snel af te voeren, anders dreigt verzakking, accumulatie en overbelasting van de dakconstructie met uiteindelijk in het ergste geval instorten van het dak tot gevolg. Een desastreus fenomeen met enorme schade aan de constructie en de opgeslagen goederen tot gevolg. Om nog maar niet te spreken over de langdurige stilstand van de productie vanwege het dakloze gebouw. Daarom is het van belang voordat de zonnepanelen geplaatst worden de constructieberekening te (laten) controleren en fiat te krijgen van de constructeur voor de extra belasting. Mooi moment om meteen het aantal nood-overstorten en de hoogte hiervan te controleren. Is alles wel volgens tekening en berekening uitgevoerd? Kan de dakbedekking nog geruime tijd mee of is renovatie nodig? Met zonnepanelen op het dak is renovatie een stuk lastiger.

Brochure
In verband met het sterk toegenomen aantal PV-systemen heeft het Verbond van Verzekeraars ter preventie een brochure uitgebracht. Hierin worden maatregelen opgesomd die schade aan PV-systemen kan voorkomen of beperken. De brochure spreekt onder andere over de inspectiemethode ontwikkeld door de Stichting SCIOS, Scope 12 genoemd, speciaal geschreven ten behoeve van zonnepanelen. Alleen bedrijven met een SCIOS-certificaat mogen deze inspectie uitvoeren. Achtergrond hiervan is de stijgende schadelast door PV-systemen.
Erkenningsinstantie InstallQ heeft een regeling ontworpen voor de erkenning van installateurs werkzaam in dit vakgebied. In de regeling staan eisen voor ontwerpen, installeren, beheren en onderhouden van PV-zonne-energiesystemen waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen grote en kleine systemen; de grens ligt bij 3x 25A. De methode staat nog ter discussie en is nog niet van kracht.