Bij de jubileumeditie van het tiende Nationaal Congres Fire Safety & Science (FSS) op 8 en 9 november 2017 waren wederom deskundige sprekers uit binnen- en buitenland aanwezig om de nieuwste onderzoeken en interessante ontwikkelingen binnen dit domein te bespreken. Het Nationaal Congres was georganiseerd door het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) in samenwerking met de Stichting Fellow FSE.
Door Mayes Katab en Jana Domrose
Het FSS-congres stond in het teken van enerzijds terugkijken op tien jaar onderzoek en anderzijds vooruitkijken naar wat nieuwe ontwikkelingen betekenen voor brandveiligheid. De verbinding tussen deze twee thema’s kwam naar voren tijdens de plenaire sessies en de negen workshops (waarvan er vier in dit artikel worden uitgelicht), waar zowel preventieve als repressieve ontwikkelingen werden behandeld. De aanwezigen werden verwelkomd door Leo Zaal, algemeen directeur van het IFV. Zaal benadrukte het belang van het leggen van verbinding tussen wetenschap en praktijk.
Wetenschap
Stephan Wevers, voorzitter van de Raad van Brandweercommandanten, opende het congres door een aantal feiten over brandbestrijding op te sommen. Deze feiten accentueerden de toegenomen kennis van het afgelopen decennium en de samenwerking tussen zowel binnenlandse als buitenlandse experts.
Rosita Thé, directeur Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond en Robin Zevotek, onderzoeker bij Underwriters Laboratories, stonden tijdens de plenaire sessies ieder op hun eigen manier stil bij het tienjarig jubileum. Daar waar Thé voornamelijk de focus legde op nieuwe risico’s, innovatie en op welke wijze technologie de brandweer kan beïnvloeden, keek Zevotek terug op tien leerpunten die uit onderzoek naar voren zijn gekomen in de afgelopen tien jaar. Zo noemde hij onder andere het belang van het kennen van de brandweeruitrusting, om te begrijpen hoe energieoverdracht plaatsvindt. Hij gaf ook aan dat wetenschap nodig is om brandverloop te kunnen voorspellen.
“De effectieve theorieën waarover de brandweerwereld beschikt, worden niet altijd toegepast
Kwadrantenmodel
Een ander aspect dat Zevotek benoemde, was dat branduitbreiding beperkt kan worden door het sluiten van ramen en deuren, dus terug naar de basis. Daar was Ricardo Weewer, lector Brandweerkunde bij de Brandweeracademie van het IFV, het mee eens. Weewer gaf aan dat de brandweerwereld over effectieve theorieën beschikt om brand te bestrijden. Deze theorieën worden echter niet altijd toegepast. Volgens Weewer is het daarom van belang om de verbinding met brandweermensen te versterken, zodat toegepast onderzoek ook daadwerkelijk wordt toegepast. Eén van de manieren om dit te bewerkstelligen is door middel van actiematig leren. Weewer presenteerde ook de ‘Hernieuwde kijk op brandbestrijding,’ door onder andere gebruik te maken van het kwadrantenmodel. “Het model ondersteunt de keuze voor de tactiek bij de bestrijding van een brand in een gebouw”, aldus Weewer.
Ruud van Liempd, specialist risicobeheersing bij brandweer Brabant-Noord, gaf tijdens zijn workshop uitleg over hoe gemeten kan worden of het water over voldoende blussend vermogen beschikt. Dit kan berekend worden door te kijken naar het vermogen van de brand en het koelend vermogen van water. Tijdens de workshop werden er praktische handvatten gegeven over wanneer welke tools het beste ingezet kunnen worden bij het bestrijden van brand. De centrale vraag ging over efficiënte gebruiksmogelijkheden van water om een brand te blussen en tegelijkertijd waterverspilling tegen te gaan.
Casestudies
René de Feijter, projectleider bij Efectis, nam de aanwezigen mee in de wereld van rookgasexplosies. Aan de hand van casussen en laboratoriumexperimenten gaf De Feijter mogelijke oorzaken en benoemde hij kenmerken die tijdens een inzet rookgasexplosies kunnen voorspellen. Zo is uit zijn onderzoek gebleken dat zelfs bij zeer lage temperaturen, 20 graden Celsius, een rookgasexplosie kan plaatsvinden.
De tweede dag van het congres begon met een plenaire presentatie van Patrick van Hees, professor Fire Safety Engineering aan de Lund University. Aan de hand van voorbeelden van brandstichting in Zweedse scholen, constructiebranden en woningbranden legde hij uit hoe men de combinatie van statistieken en casestudies kan gebruiken om branden te verklaren en hun gevolgen te minimaliseren.
“Is de regelgeving van het Bouwbesluit sterk genoeg om veranderingen in onze samenleving op te vangen?
Brandveilige toekomst?
Ruud van Herpen, fellow FSE aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), ging tijdens zijn presentatie in op de vraag of de regelgeving binnen het Bouwbesluit sterk genoeg is om veranderingen in onze samenleving op te vangen. Hij wees hierbij onder meer op de vergrijzing van de maatschappij en het stijgend aantal verminderd zelfredzamen. Deze verandering in de bevolkingssamenstelling zou ertoe leiden dat vluchtconcepten in sommige woongebouwen moeten worden vervangen door stay-in-place-principes. Deze vereisen echter een zeer hoge betrouwbaarheid van de compartimenten en de draagconstructie in geval van brand. In zijn workshop ging Van Herpen verder in op de betrouwbaarheid van brandwerende scheidingen. Aan het publiek werd gevraagd om een inschatting te maken van de faalkans van verschillende constructies. Van Herpen werd hierbij ondersteund door vier studenten van de Saxion Hogeschool. Zij presenteerden hun onderzoeken over de kosten en baten van investeringen om het brandveiligheidsniveau van gebouwen te verhogen tot boven het Bouwbesluit.
Hernieuwde kijk
Lieuwe de Witte, onderzoeker Brandweeracademie, legde in zijn workshop de verbinding tussen casuïstiek, FSE en handelingsperspectieven. De focus lag hierbij op de combinatie van alle componenten van de branddriehoek. De Witte liet zijn publiek de rol overnemen van officier van dienst, waarna ze inzettactieken moesten bepalen bij een brand in een woningboulevard.
De tiende editie van het FSS-congres was een groot succes. Het congres werd bezocht door 300 experts uit acht verschillende landen. Deze manier van kennis en ervaring uitwisselen wordt volgend jaar voortgezet. Het elfde FSS-congres heeft namelijk plaats op 14 en 15 november 2018.
<<Lees ook: Rondetafeldiscussie brandveiligheid in de zorg: wat gaat goed, wat kan beter?>>
<<Lees ook: Portefeuillehouder Brandveilig Leven: ‘Brandweer sluit maatschappelijke allianties’>>