“Senioren lopen een verhoogd risico op letsel of overlijden bij woningbranden. Door vergrijzing en langer thuis wonen zal deze risicogroep de komende jaren groeien”, zegt Margo Karemaker, onderzoeker brandweerzorg. “Dit benadrukt de noodzaak om het brandveilig gedrag bij senioren thuis te verbeteren.” Op 4 juni verdedigde Karemaker haar proefschrift ‘Never too old to learn: developing a home fire-safety intervention for older adults using Intervention Mapping’ aan de Universiteit Maastricht.
Voor haar promotieonderzoek ontwikkelde Karemaker stapsgewijs en systematisch een gedragsinterventie/voorlichting: het interactieve educatieve programma Brandveiligheid in Huis. Ook heeft zij het effect ervan gemeten en vergeleken met bestaande voorlichting van de brandweer.
Conclusies
De belangrijkste conclusies van haar onderzoek zijn:
- Ontwikkel op maat gemaakte brandveiligheidsinterventies voor senioren. Intervention Mapping is hiervoor een bruikbare methode.
- Gedragsverandering vraagt om keuzes: richt je op specifieke gedragingen en gedragsfactoren.
- Zet in op de belangrijkste gedragsfactoren die brandveilig gedrag onder senioren beïnvloeden: zelfeffectiviteit, attitude, responseffectiviteit, sociale normen.
- Betrek senioren vanaf het begin bij de ontwikkeling van een gedragsinterventie. Praat met hen, in plaats van over hen.
- Interactieve voorlichting waarbij senioren zelf aan de slag gaan heeft meer effect op het veranderen van gedrag dan voorlichting die meer gericht is op het zenden van informatie.
Het promotieonderzoek van Margo Karemaker is mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Brandwonden Stichting, Brandweer Nederland, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het NIPV.
