Café Roest: Bruisend en (brand)veilig hart in Amsterdam Oostenburg

Amsterdam Oostenburg ontwikkelt zich tot een geavanceerde en stoere stadswijk, waarbij de historische kern met de Van Gentdhallen, de Werkspoorhal en oude kademuren bewaard blijft. Café Roest, aan de Jacob Bontiusplaats 1, ontwikkelt mee. De renovatie van deze horecagelegenheid vereist een innovatief brandveiligheidsconcept.

Door Betty Rombout

Het renovatieproject Café Roest wordt ontwikkeld door eigenaar Koudgasgebouw V.O.F. in samenwering met Zadelhoff, Hans van Dam Projectmanagement & advies. De constructeur is JVZ Ingenieurs uit Nijmegen. En het ontwerp komt van architect Studio Steenbruggen. Het advies ten aanzien van geluid en akoestiek wordt verzorgd door Het GeluidBuro. Nieman Raadgevende Ingenieurs is als adviseur betrokken. Dit bureau verzorgt de advisering op het gebied bouwfysica voor de aanvraag van de omgevingsvergunning en houdt zich bezig met de brandtechnische beoordeling. Ook zet Nieman het brandveiligheidsconcept op met als eindresultaat een brand- en vluchtveilig gebouw. Daarbij toetst de adviseur het gebouw aan het Bouwbesluit 2012 en PVE en bedenkt het gelijkwaardige oplossingen voor de uitwerking van het project.

Klaar voor toekomst

We spreken met Ronald Pool, projectmanager bouwfysica, verduurzaming en brandveiligheid namens Nieman, aangaande de renovatie van Café Roest. Hij zegt: “De horecagelegenheid wordt uitgebreid en verduurzaamd. In Oostenburg komen ongeveer 1500 nieuwe appartementen. Oftewel, 1500 potentiële klanten voor het café/restaurant. Dus heeft Roest besloten zich klaar te maken voor de toekomst. Door een bruisend – en (brand)veilig – hart te zijn in dit deel van Amsterdam. De kelder van Roest wordt uitgebreid met hierin ruimte voor programma en verhuur / wijnkelder. De begane grond en verdiepingen zullen ook meer vierkante meters beslaan dan voorheen door toevoeging van een serre. Voor de verbouwing is zoveel mogelijk uitgegaan van de eisen Bouwbesluit voor nieuwbouw.”

Geen brandscheiding

Aangaande de brandveiligheid van de horecagelegenheid heeft Nieman een quick scan uitgevoerd en een brandveiligheidsconcept ontwikkeld. Pool: “De gebruiker heeft  aangegeven hoeveel personen hij bij voorkeur in het gebouw wil ontvangen. Vervolgens zijn wij met deze bezetting gaan kijken of dit ‘past’ en of vluchten bij een eventuele brand voldoende veilig mogelijk is. De beheersbaarheid van brand en rook is onderzocht. Gekeken is naar onder andere brandcompartimentering. De gebruiksoppervlakte betreft minder dan 1.000 m2 en dus voldoet het café aan de eisen van het Bouwbesluit voor nieuwbouw voor een bijeenkomstfunctie. Brandscheidingen ten behoeve van brandcompartimentering zijn niet noodzakelijk.”

Vluchtveiligheid

Ook de vluchtveiligheid is onder de loep genomen. Een indeling in subcompartimenten blijkt niet nodig te zijn. Om dit te kunnen bepalen, is gekeken naar de maximale loopafstand bij vluchten. Voor nieuwbouw in een bijeenkomstfunctie betreft dit 30 meter. Voor een industriefunctie, zoals keuken en opslag, is dit 60 meter. De tweede etage van het nieuwe Roest – de nok van het gebouw –  kent straks entresolvloeren. Hier wordt de vluchtafstand, alsmede de te overbruggen hoogte, op basis van de nieuwbouweisen wel overschreden. Dus is ervoor gekozen om te toetsen aan de eisen Bouwbesluit bestaande bouw. Op deze manier is het gebouw voldoende veilig.

Mensen die bij brand vluchten, komen vanuit zowel de kelder als de verdiepingen op de begane grond. Alles komt daar samen.

Scheidingsconstructie

De brandwerendheid van scheidingsconstructies is eveneens een onderdeel van het brandveiligheidsconcept. Hoe ligt het pand ten opzichte van de perceelsgrens? Ronald Pool: Omdat er direct naast Roest een woongebouw komt, kijken we bij voorkeur naar de eisen Bouwbesluit voor nieuwbouw. Echter de draagconstructie van het dak voldoet wel aan de eisen voor bestaande bouw (30 minuten), maar niet aan nieuwbouw. Het dak naar het appartementencomplex is 30 minuten brandwerend uitgevoerd.”

Opvang- en doorstroomcapaciteit

Pool vervolgt: “Vervolgens hebben we gekeken naar de opvang- en doorstroomcapaciteit. Hoeveel deuren en trappen zijn er in het gebouw? De doorstroomcapaciteit van de trappen in het gebouw bepaalt hoeveel personen op de verdiepingen en in de kelder aanwezig mogen zijn. Mensen die bij brand vluchten, komen vanuit zowel de kelder als de verdiepingen op deze begane grond. Alles komt daar samen. Kunnen ze hiervandaan veilig vluchten? Onze berekeningen geven aan, dat het gebouw voldoet aan de eisen Bouwbesluit voor nieuwbouw. Het was wel enigszins ‘kneden’ om dit voor elkaar te krijgen. Even ‘er een deur plaatsen’ doe je niet zomaar in een bestaand gebouw. Bovendien is het een monument. Nu komen er plaatselijk extra deuren in het gebouw en hebben we het aantal mensen dat maximaal in het café aanwezig mag zijn gezet op 640.”

Meer brandveiligheidsmiddelen

Omdat Café Roest één brandcompartiment is, gelden er geen Bouwbesluiteisen voor de brandwerendheid van draagconstructies. Binnen het brandveiligheidsconcept is verder gekeken naar de materiaaltoepassing. Aan welke voorwaarden moeten deze voldoen qua brandvoortplanting en rookdichtheid? Een brandmeld- en ontruimingsinstallatie behoort ook tot het brandveiligheidsconcept. Gekozen is voor een niet-automatische installatie. Conform regelgeving zonder doormelding aan de brandweer. De vluchtrouteaanduiding in het nieuwe pand voldoet aan de eisen Bouwbesluit voor nieuwbouw. Pool: “Met betrekking tot brandslanghaspels hebben we geadviseerd deze aan te brengen. Of draagbare brandblusapparaten te plaatsen als vervanging. Zodanig, dat er op elke bouwlaag een blustoestel aanwezig is. De bereikbaarheid en bluswatervoorzieningen voor de brandweer in geval van brand, is op orde voor Café Roest.”

Grootste uitdaging

Het mag duidelijk zijn, bij een brandveiligheidsconcept voor een horecagelegenheid komt heel wat kijken. Wat is de grootste uitdaging? Ronald Pool: “De ontvluchting. We moesten uitgaan van een bestaand pand. Maar wel wilden we bepaalde vrije hoogtes handhaven. Elke betrokken partij heeft hier een beeld over. Dan is het af en toe moeilijk om ‘uit te komen’ met de vluchtwegen voor nieuwbouw. Dus hebben we soms een stapje ’terug’ gedaan en de eisen voor bestaande bouw van het Bouwbesluit toegepast. Die eisen geven iets meer vluchtlengte. Maar let wel, het gebouw is dan nog steeds voldoende veilig.”

Belang

Ronald Pool: “Een goede brandveiligheid is van uitermate belang voor horecagelegenheden. Het zijn bijeenkomstfuncties waar vooral veel jongere mensen bij elkaar komen. Dat is niet iets  waar we mee kunnen ‘spelen’.”