De afgelopen tien jaar kwamen in Nederland 311 mensen om bij 287 woningbranden. Steeds meer ouderen en steeds meer beperkt of niet-zelfredzame personen zijn slachtoffer van een brand. Roken, waardoor een stoel, bank of matras vlam vat, is de belangrijkste oorzaak van brand.
Sinds de invoering van de zelfdovende sigaret in 2011 is het aantal slachtoffers door roken niet afgenomen. Het zijn de belangrijkste conclusies uit de trendanalyse 10 jaar fatale woningbranden onderzocht. De brandweer heeft met het programma Brandveilig leven een belangrijke bijdrage geleverd aan het terugdringen van het aantal fatale woningbranden. Nu is de overheid aan zet.
Lessen trekken
Uit de trendanalyse zijn een aantal lessen te trekken. Voor mensen die beperkt of niet-zelfredzaam zijn, zijn rookmelders alleen onvoldoende effectief. Deze mensen kunnen namelijk niet snel genoeg vluchten. Een mobiele sprinkler of een op de waterleiding aangesloten sprinkler is dan een goede aanvulling.
Roken is en blijft de belangrijkste oorzaak van brand. Daarom pleiten wij al langer voor het gebruik van minder brandbaar kunststofschuim in meubilair en matrassen. Tenslotte blijft het advies om binnendeuren te sluiten voor het slapen gaan onverminderd van kracht. Gesloten deuren zorgen ervoor dat de verspreiding van giftige rook – de grootste bedreiging bij brand – wordt beperkt. Bewoners hebben hierdoor meer kans en tijd om veilig te vluchten.
Brandveilig leven
Door middel van het programma Brandveilig leven heeft de brandweer zich de afgelopen jaren gericht op het voorkomen van brand en het vergroten van zelfredzaamheid en veiligheidsbewustzijn. De brandweer geeft voorlichting op scholen, legt bezoeken aan huis af en voert campagnes met partners zoals de Nederlandse Brandwonden Stichting. De meerwaarde van al deze initiatieven is zichtbaar: het aantal fatale woningbranden is in de afgelopen tien jaar licht gedaald.
Beleid
Maar er zijn grenzen aan wat we kunnen bereiken met Brandveilig leven en het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid. De overheid is nu aan zet. Ik signaleer dat beleid op de volgende drie punten niet toereikend is.
- Vergrijzing: verminderd zelfredzame mensen woonachtig in seniorencomplexen kunnen, als zij uit hun appartement vluchten, vervolgens niet veilig het complex uitkomen. In tegenstelling tot verzorgingstehuizen gelden voor seniorencomplexen namelijk geen aanvullende brandveiligheidseisen.
- Brandbaarheid van meubilair: het is nu niet mogelijk om in Nederland brandveilige meubels te kopen. De overheid moet producenten meer stimuleren dergelijke meubels te produceren.
- Doden veroorzaakt door roken: de testmethodes van de zelfdovende sigaret moeten worden aangescherpt aangezien deze niet realistisch zijn.
Voorlichting en beïnvloeding van gedrag door middel van Brandveilig leven zijn effectief gebleken, maar het is tijd dat de wetgeving wordt aangescherpt. Wij denken graag mee!
Op de website van het IFV is het rapport 10 jaar fatale woningbranden onderzocht te downloaden. Ook is daar een infographic beschikbaar met daarin de belangrijkste cijfers.
René Hagen is lector brandpreventie bij het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV)
Beste Rene,
Geweldige en confronterende blog over brandveiligheid.
Wij specialisten weten dat brandveiligheid ons allemaal aangaat.
Binnen het bedrijfsleven, bij particulieren en de industrie.
Om deze zelfde reden hebben we ondervonden dat advies en inspecties hierop niet meer door de brandweer wordt uitgevoerd maar door adviesbureaus. Een goede zaak omdat daarmee iedereen zijn eigen rol en verantwoordelijkheid heeft. Ook zien we dat de prijzen voor het inspecteren van BMI en sprinkler installaties prijstechnisch zeer overtrokken wordt en daarmee voor veel organisaties onbetaalbaar. Daarom hebben we Ispezione BV opgezet, straks een 17020 type A inspectiebureau welke tegen zeer concurrerende tarieven inspecties uitvoerd naar een goede werking en toepassing van deze installaties.
Daarnaast hebben we binnen ons andere bedrijf de EscapeChute waarmee men snel en veilig een hoog gebouw kan ontvluchten. De glijbaan is opgenomen in het nieuwe bouwbesluit maar helaas is deze uitgesteld tot 2020. Jammer eigenlijk omdat in dit nieuwe bouwbesluit veel van de in jouw blog genoemde zaken zijn opgelost, ook de brandveiligheid van de gevels. Alles ligt klaar maar de minister heeft om onduidelijke reden het vernieuwde bouwbesluit opgeschort.