In september kwam Tata Steel weer eens in het nieuws. Uit een RIVM-rapport bleek dat er te veel kankerverwekkende stoffen en lood in het stof zitten dat neerdaalt rond de staalfabrikant. Toch houdt Tata Steel zich aan de milieuvergunning. Hoe kan dat? De omgevingsdienst geeft de milieuvergunning af op basis van emissienormen en houdt toezicht of bedrijven zich aan die regels houden. In het geval van Tata Steel blijft het bedrijf ruim onder wat maximaal is toegestaan. Hoe kan het dat die normen kennelijk zo hoog zijn? Dit komt doordat niet alleen wordt gekeken naar gezondheid, maar ook naar kosteneffectiviteit en ruimtelijke inpassing. Andere zaken dan alleen de gevolgen voor de gezondheid in de directe omgeving worden dus meegenomen in het vaststellen van een norm.
Zie je de link met brandveiligheid? Tata Steel houdt zich aan de (milieu)vergunning. Dit is zowel een overeenkomst als een verschil met de situatie van brandveiligheid in Nederland.
De overeenkomst is dat je van het Bouwbesluit mag zeggen dat het misschien een marginale eis is voor brandveiligheid. Feit is dat het op zichzelf een goede Algemene Maatregel van Bestuur is, maar soms wel op basis van gedateerde veronderstellingen en consensus. ‘Gedateerd’ omdat de huidige inrichting van gebouwen vele malen brandgevaarlijker is met veel meer gevaarlijke rook dan ‘vroeger’, op basis waarvan veel eisen in het Bouwbesluit nog gelden. ‘Consensus’ omdat allerlei betrokkenen met soms tegengestelde belangen tot overeenstemming moeten komen. Het Bouwbesluit is dus in zeker zin een compromis.
Het verschil met Tata Steel dat zich aan de compromis-normen houdt, is gelegen in het feit dat er in Nederland helaas nog veel gebouweigenaren en gebruikers zijn die zich niet aan het compromis-Bouwbesluit houden.
Er zijn veel goede initiatieven die pogen Nederlandse gebouweigenaren en gebruikers bewuster te maken van brandveiligheid. Dit kan door meer aan risicogerichte brandveiligheid te werken. Bijvoorbeeld door ook te kijken naar kosten, zoals in een milieuvergunning. Of door je te realiseren dat het Bouwbesluit alleen niet voldoende is voor brandveiligheid. En, zoals BBN in haar missie heeft opgenomen, er door samenwerking voor te zorgen dat de borging van wettelijke eisen realiteit wordt. Door alleen maar te voldoen aan het Bouwbesluit, hoe voor de hand liggend dit misschien ook lijkt, zou immers al een grote verbetering zijn. Samenwerking dus.
Vele verenigingen, stichtingen of initiatieven hebben met het voorstaande min of meer hetzelfde voor ogen: betere brandveiligheid. Wat mij nu opvalt, is dat velen elkaar vliegen afvangen, of tegenstellingen benadrukken in plaats van te kijken hoe ze elkaar kunnen versterken. Namens BBN heb ik geregeld pogingen ondernomen met belangenpartijen om samen die betere brandveiligheid te bewerkstelligen. Resources te bundelen. Dat willen we toch allemaal? Kennelijk dus niet altijd, helaas. We willen voor 80 procent hetzelfde, maar we focussen ons op de 20 procent verschillen. We schrijven hele boeken of whitepapers om die verschillen te benadrukken. Er wordt niet gekeken naar hetgeen ons bindt, maar gehamerd op wat ons scheidt. En dat is jammer.
Joric Witlox is voorzitter van vereniging Brandveilig Bouwen Nederland (BBN)
