De beweging van een vlinder in Brazilië kan maanden later een tornado veroorzaken in Texas. Hele kleine wijzigingen in oorspronkelijke condities en aannames kunnen grote gevolgen hebben voor de uitkomst. Dit noemen we het ‘vlindereffect’. Ik wil in deze column aan de hand van drie argumenten de stelling verdedigen dat voor brandveiligheid kleine veranderingen grote gevolgen kunnen hebben.
Ten eerste: kleine wijzigingen in de eisen die gesteld worden, kunnen een compleet andere situatie opleveren. Het woordje ‘geen’ ontbrak in de Kamerbrief van 22 februari 2021 over kwaliteitsborging. Oplettendheid van onder meer de BBN-achterban heeft tijdig een fout in deze concept wettekst aan het licht gebracht. Het ging om een tekst van het Besluit Wet Kwaliteitsborging. In de inmiddels gecorrigeerde tekst stond: ‘Een te bouwen bouwwerk valt onder gevolgklasse 1 als: e. toepassing is gegeven aan NEN 6060 of NEN 6079 bij het bepalen van de gebruiksoppervlakte van een brandcompartiment.’ Echter, er had moeten staan: geen toepassing! Door het ontbreken van het woord GEEN kon er verwarring ontstaan of gevolgklasse 1 geldt bij toepassing van NEN 6060 of NEN 6079. De toelichting is gelukkig wel duidelijk!*
Ten tweede: rookverspreiding en het effect ervan op vluchtveiligheid. Als er een ding duidelijk is geworden uit de testen in Oudewater, is het hoe snel rook zich kan verspreiden door gangen en tussen verdiepingen. Door de rook wordt de zichtlengte heel kort, waardoor vluchten heel moeilijk wordt. Kleine openingen zijn al voldoende om rook snel te verspreiden.
Ten derde: verschil in aannames en de werkelijke situatie. Bijvoorbeeld als er veel meer brandlast is in een pand dan waarmee bij de aannames van berekeningen over het pand rekening is gehouden. Dat gaat ten koste van de brandveiligheid. In een dergelijk geval zal er veel meer water nodig zijn voor de sprinklers, vanwege een veel hogere brandlast.
Een extra woord in de regelgeving, een gat in een muur, en een onjuiste aanname kunnen dus grote gevolgen hebben voor de brandveiligheid. Extra borging is van belang om in ieder geval de kleine effecten die grote gevolgen kunnen hebben te identificeren en aan te pakken. Dat vereist dat u, ik en alle betrokkenen in de Bouwkunde, Installatietechniek en Organisatie (BIO) adequaat en alert handelen, over de juiste kennis beschikken en blijven werken aan betere brandveiligheid.
Joric Witlox is voorzitter van vereniging Brandveilig Bouwen Nederland (BBN)
*Voor de volledigheid nog even de toelichting: ‘Aangezien niet-standaard oplossingen mogelijk risicovol zijn is tevens besloten om toepassing van gelijkwaardige maatregelen op het gebied van brandveiligheid (inclusief de toepassing van NEN 6060 en NEN 6079) en constructieve veiligheid ook uit te sluiten van gevolgklasse 1’. Het wel of niet toevoegen van het woordje ‘geen’ geeft dus een hele andere situatie.
