Bij een brand in een botenloods in De Punt kwamen op 9 mei drie brandweerlieden om het leven. Daarmee is een lange negatieve traditie voortgezet: sinds 1945 komt in ons land jaarlijks gemiddeld één brandweerman of -vrouw bij de uitoefening van zijn of haa
Dat klinkt in eerste instantie logisch. De brandweer treedt op waar de burgers het brandende pand verlaten. Maar als je in ogenschouw neemt onder welke omstandigheden het gebeurt, is het helemaal niet meer zo logisch. Het gebeurt namelijk vrijwel nooit tijdens het uitvoeren van reddingsacties, maar bijna altijd bij blus- of nabluswerkzaamheden. Op momenten dat er ook in materiële zin geen winst meer is te behalen.
Hoe dit komt? De brandweer is één van de weinige bedrijven, die naar een klant gaat om een product te leveren zonder ook maar iets van die klant te weten. Een kenmerkend voorbeeld daarvan is de kennis van bouwconstructies en bouwproducten en het gedrag daarvan bij bijzondere belastingen zoals bij brand of gedeeltelijke instorting. En dat is – blijkens de incidenten die er geweest zijn – essentieel als het gaat om het veilig optreden door de brandweer.
Enkele dagen na de brand bij De Punt brandde het pand van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft uit. De brand brak uit op de zesde verdieping en breidde zich – in eerste instantie – naar boven uit. De brandweer bestreed de brand twee uur lang van binnenuit, waarna werd besloten de bluswerkzaamheden te staken. Het risico op instorting werd te groot. Motivatie: de brand breidde zich uit naar de stabiliteitskern. Niemand had oog voor de kolommen die de vloeren van de vleugels droegen. Berekeningen toonden aan dat als de brand op een lagere verdieping was uitgebroken, deze kolommen het na een uur al hadden begeven. Met alle gevolgen van dien.
Wat mij betreft is de grens bereikt. Gedegen kennis over het gedrag van bouwconstructies en bouwmaterialen bij brand moet onderdeel zijn van de kennis van leidinggevende brandweermensen. Daarvoor heeft de brandweer wel de medewerking nodig van de deskundigheid van het bedrijfsleven. Met samen optrekken komen we verder dan met het elkaar bestrijden, zoals nu in de nasleep van de brand bij De Punt gebeurt. Daar schiet niemand iets mee op.
René Hagen (1959) is lector Brandpreventie aan de Brandweeracademie van het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV). Hij
studeerde Bouwkunde en daarna aan de toenmalige Rijksbrandweeracademie.
