Isolatiemateriaal is verkrijgbaar in vele soorten en varianten. De grote verschillen hebben te maken met het basismateriaal (plantaardig, mineraal of kunststof), maar ook met de diverse taken die isolatiemateriaal vervult: thermisch, akoestisch én brandveilig.
De drie hoofdgroepen van isolatiemateriaal zijn
- Plantaardige producten
Globaal kan worden gesteld dat plantaardige producten, zoals hennep, kurk en vlas, het meest brandbaar zijn en bijdragen tot branduitbreiding. - Minerale producten
Minerale producten zijn nagenoeg onbrandbaar en vallen in de Euroklassen A1, A2 en B. - Kunststofschuimen
Kunststofschuimen hebben grote onderlinge verschillen en het is niet mogelijk een eenduidig brandgedrag aan te geven. De meeste kunststofschuimen zijn brandbaar en kunnen bijdragen aan de vuurbelasting van een gebouw.
– Polystyreenschuim (EPS) kenmerkt zich doordat het naast de brandbaarheid ook druppelvorming veroorzaakt. Dit kan leiden tot een snellere branduitbreiding.
– Ook de polyurethaanschuimen (PUR) zijn behoorlijk brandbaar en kunnen eveneens bijdragen aan branduitbreiding.
– Polyisocyanuraatschuimen (PIR) zijn minder gemakkelijk te ontsteken, maar net zo brandbaar als PUR.
– Resolschuimen zijn afgeleid van fenolschuim en zijn redelijk bestand tegen brand. Resolschuim heeft een ontbrandingstemperatuur van ca. 400 graden. Het materiaal ontleedt zich (pyrolyseren) waarbij nog niet verbrande gassen naar buiten treden en bij een omgevingstemperatuur van ca. 400 graden plotseling kunnen ontbranden of door contact met een vlam tot ontsteking kunnen worden gebracht. Het ontlede materiaal vormt uiteindelijk de koollaag.
Rol van brandwerende isolatie in bouwkundige brandveiligheid
Isolatiemateriaal maakt onderdeel uit van de bouwkundige brandveiligheid van een gebouw. Het is geen aspect op zichzelf, maar staat in relatie tot diverse andere componenten en materialen die samen brandveilige compartimenten of gevels maken. Brandveilig Bouwen Nederland heeft in haar kennisdossier ‘De Essentiële Bouwkundige Controlepunten’ een sectie opgenomen over platen, blokken en isolatiemateriaal. Naast uitleg over deze bouwmaterialen in relatie tot een brandveilige constructie, bevat het hoofdstuk concrete handvatten om het brandveiligheidsniveau en de mogelijke verbeteringen van de eigen constructie te bepalen.
>>Download hier het hoofdstuk Platen, blokken en isolatiemateriaal inclusief handige checklist
Meer informatie over de technische specificaties (zoals R, E, W en I) van brandwerend isolatiemateriaal is te vinden in het artikel ‘Isolatie en afdichting: hoe waarborg je brandwerende scheidingen?’ In dit artikel wordt bovendien ingegaan op een praktijkcase in een ziekenhuis.
Grenfell Tower
Ruud van Herpen
De brandveiligheid van isolatiemateriaal kwam in 2017 extra in de aandacht te staan door de brand in de Grenfell Tower in Londen op 14 juni. Hoewel er nog geen definitieve conclusies zijn getrokken, wezen verschillende experts al snel naar de polyethyleen gevelplaten die verkeerd waren toegepast. Lees meer over deze kwestie en over het thema isolatie in Nederland in het artikel ‘Gevelisolatie en – afdichting in Nederland: de toekomst na Grenfell Tower‘. Hierin komen Ruud van Herpen (Nieman) en Nico Scholten (Expertisecentrum Regelgeving Bouw) aan het woord.
Nico Scholten
De kwestie was bovendien aanleiding voor Brandveilig.com om in oktober 2017 een rondetafeldiscussie over isolatiemateriaal te organiseren. Onder leiding van Daan Jansen (Royal HaskoningDHV) gaan zeven experts met elkaar in gesprek over de hindernissen van brandveilig isolatiemateriaal.
>>Lees hier het artikel Rol isolatiemateriaal bij brand: “Gebrek aan kennis is de achilleshiel”.
Ontwikkelingen in isolatiemateriaal
Interview met Danny Ruytenbeek (Nieman Groep) en Willem van Oppen (CCV) over het belang van brand- en rookwerend afdichten en het gebruik van brandwerende isolatie.
Om tot betere prestaties te komen, richt de markt zich op het doorontwikkelen van isolatiemateriaal. Door het gebruik van magnesiumoxide (MgO) smelten Structural Insulated Panel Systems (SIPS) pas bij 2800 graden en beschikken ze over brandklasse A1. Brandveilig.com sprak met Jan Engels, directeur van leverancier van de panelen SINH Building Solutions.
>>Download hier de whitepaper Brandveilig bouwen met Structural Insulated Panels (SIPS)
Onderzoeksinstituut Efectis voert brandtesten uit en onderzocht ook isolatiematerialen die worden gebruikt in wanden/plafonds (Single Burning Item Test) en op de vloer (Flooring Radiant Panel Test). Lees er meer over in Vloerproducten: brandontwikkeling en rookproductie
Tips voor werken met isolatiemateriaal
Minstens zo belangrijk als het kiezen van een (brandveilig) isolatiemateriaal, is het correct aanbrengen ervan. Als isolatiemateriaal niet op de juiste wijze is aangebracht, kunnen brandgevaarlijke situaties ontstaan. Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten voor het werken met isolatie? Lees diverse tips in de whitepaper Belangrijke aandachtspunten voor het werken met isolatiemateriaal