Hoewel bij woningbranden de meeste slachtoffers vallen door rookvergiftiging, was er lange tijd weinig serieuze aandacht voor rookwerendheid in de regelgeving. Er waren wel eisen, maar die waren gerelateerd aan de brandwerendheidseisen van scheidingsconstructies en zeiden niets over de daadwerkelijke lekdichtheid. Sinds het van kracht worden van NEN 6075 in bouwregelgeving vorig jaar, is dat veranderd.
In het Bouwbesluit staan de eisen beschreven, die aan de weerstand tegen rookdoorgang (WRD) tussen verschillende ruimten zijn gesteld. Voor nieuwbouw en in sommige gevallen voor verbouw zijn deze eisen sinds juli 2021 uitgedrukt in klasse Ra of R200. Om aan te tonen dat aan deze eisen wordt voldaan, wordt naar NEN 6075:2020 als bepalingsmethode verwezen. Ter bepaling van de WRD beschrijft deze norm ook rookwerendheidseisen tussen scheidende bouwdelen, zoals bijvoorbeeld vloeren en wanden en de rookdoorlatendheid van constructie-onderdelen. Nu de bouwregelgeving verwijst naar deze nieuwe eisen en de norm 6075 als bepalingsmethode, moet in menig bouwproject hier dus rekening mee gehouden worden.
Veel vragen
Dat betekent dat er, als het gaat om de WRD, ook naar de verschillende scheidende bouwdelen zelf wordt gekeken. Die veranderende regelgeving zorgde en zorgt bij veel fabrikanten en producenten van constructie-onderdelen of materialen die daarin verwerkt worden, voor vragen. Vooral over de bepalingsmethoden waarmee die rookdoorlatendheid aangetoond kan worden.
Voorheen werd rookwerendheid van een scheiding gerelateerd aan de brandwerendheid ervan. Die rookwerendheid was anderhalf keer de brandwerendheid met betrekking tot vlamdichtheid van een wand, deur, rooster of ander constructieonderdeel. Een vuistregel die jarenlang is gebruikt, maar niet langer geldt.
Analyse van NEN 6075
Om de vragen van fabrikanten hierover te kunnen beantwoorden, hebben de specialisten van Efectis de norm zorgvuldig geanalyseerd. Uit die analyse bleek dat NEN 6075 veel mogelijkheden biedt om de rookdoorlatendheid van producten en materialen te onderbouwen. Dat kan bijvoorbeeld op basis van verschillende bestaande onderbouwingen, een rekenkundige onderbouwing, een beoordeling, of op basis van een rooktest.
Hoewel Efectis zelf over een eigen ISO 17025 geaccrediteerd testlaboratorium beschikt, wordt pas tot een praktijktest in een rookbox overgegaan als er op geen andere wijze een onderbouwing verkregen kan worden. Vaak is het de eerste vraag van een fabrikant: Kan ik mijn product laten testen? Maar er is vaak al veel bruikbare informatie beschikbaar. Als we op basis daarvan kunnen onderbouwen dat een product voldoet aan de eisen, is een test niet per se nodig.
Rookwerendheidstesten
In de nieuwe norm wordt aan de hand van het lekdebiet bepaald of een constructie-onderdeel of materiaal voldoet aan de rookdoorlatendheidseisen. Deuren en luiken moeten volgens NEN-EN 1634-3 getest worden.

Voor andere constructie-onderdelen gelden weer andere mogelijkheden. NEN-EN 1634-3 wordt in NEN 6075 bijlage B aangewezen als alternatieve rookwerendheidstest voor veel constructie-onderdelen, dus niet alleen voor deuren en luiken. Een product of constructie-onderdeel krijgt na een geslaagde test, in NEN 6075, de rookdoorlatendheidsklasse Sa, wat staat voor een bepaalde rookdoorlatendheid bij omgevingstemperatuur, of S200 (rookdoorlatendheid bij 200 °C). Als niet aan S200 of Sa wordt voldaan, wordt enkel het gemeten lekdebiet gepresenteerd (wat eventueel naar een veelvoud van Sa of S200 kan worden omgerekend).
Keuze aan de klant
Efectis laat in alle gevallen de uiteindelijke keuze voor de bepaling van de rookdoorlatendheid van een product of constructie-onderdeel bij de klant. Ook als aan de hand van andere onderzoeken de rookwerendheid kan worden aangetoond, maar de klant wil toch een test, dan doen we dat.
Een fabrikant kan bijvoorbeeld willen testen uit concurrentie- of commerciële overwegingen. Als op basis van bestaand onderzoek blijkt dat het product voldoet, krijgt het de klassering 1 x S200, of 1 x Sa. Maar uit een praktijktest kan blijken dat het product veel beter presteert en bijvoorbeeld 0,5 x S200 of 0,5 x Sa scoort. Die optie wordt klanten altijd geboden.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Efectis Nederland