Door Peter Passenier

Het lijkt een verhaal met een happy end. Er brak plotseling brand uit in de controleruimte, maar die werd snel gedetecteerd. Meteen daarop kwam het automatisch blussysteem in actie en binnen luttele tijd was de brand geblust. Gelukkig maar, want de waarde van de apparatuur in die ruimte loopt in de miljoenen.

Een happy end inderdaad? Niet per se, zegt Frans Westenberg, Marketing Manager bij 3M. Een en ander hangt volgens hem af van het blusmiddel. “Wat als je bijvoorbeeld gebruik hebt gemaakt van een blusmethode op basis van water? Dan is het zeer de vraag of al je dure apparatuur nog functioneert. In een afgesloten ruimte hebben alle blusmethodes hun specifieke voor- en nadelen.”

Om die voor- en nadelen goed te kunnen inschatten, moet u beseffen dat een goed brandblusmiddel in zo’n afgesloten ruimte voldoet aan vijf voorwaarden.

1. Het moet de brand blussen, en wel heel snel;
2. Het moet zo min mogelijk schade toebrengen aan het milieu;
3. Het mag niet gevaarlijk zijn voor eventueel aanwezige mensen;
4. Het mag niet leiden tot al te grote hoeveelheden residu;
5. Het mag geen schade toebrengen aan dure apparatuur.

Snelle blustijd

Volgens Westenberg is er maar één middel dat aan al deze voorwaarden voldoet: het blusgas Novec™1230. “Neem de eerste eis, de blustijd. Die is zeer belangrijk, want in controleruimtes of serverrooms staat kostbare apparatuur. Schade hieraan vormt een gevaar voor de bedrijfscontinuïteit en kost bakken met geld. Bovendien kunnen er in zo’n ruimte mensen rondlopen en je wilt als werkgever niet dat die gevaar lopen. Juist die blustijd is een van de sterke eigenschappen van Novec 1230. Het verdampt erg snel en bovendien heb je maar een lage concentratie nodig om het vuur te bestrijden. Laatst hebben we in Italië proeven gedaan en daaruit bleek wederom dat het razendsnel blust, in enkele seconden. Geen enkel ander blusmiddel komt hierbij in de buurt.” (zie kader)

Milieuvriendelijk

Daarnaast is het ideale blusmiddel ook milieuvriendelijk. “Vroeger had je Halon”, zegt Westenberg. “Dat was in de brandblusmiddelenwereld een zeer gevestigde merknaam. Maar we weten allemaal: in Halon zitten CFK’s, gechloreerde fluorkoolwaterstoffen, en die leiden tot ozonlaagaantasting. Dus werd het verboden. Maar ook anno 2017 zijn er brandblusmiddelen die het milieu belasten, nu omdat de moleculen bijdrage aan de opwarming van de aarde. Niet Novec 1230: dat heeft veruit de laagste mondiale GWP-factor (global warming potential factor).”

Mensen beschermen

Daarbij heb je in een afgesloten ruimte vaak te maken met mensen. Volgens Westenberg is dat een argument tegen het blussen met CO2. “Bij een brand schieten mensen in de stress. Door die stress wordt je ademhaling versneld en heb je dus meer zuurstof nodig. En als je dan die enorme concentratie CO2 inademt, haal je niet eens de deur meer; zelfs tien meter lopen is al te veel. Er zijn bewijzen dat mensen werkelijk zijn gestikt. Vergelijk dat opnieuw met Novec 1230. Dat blusgas is niet schadelijk voor mens en dier, het blust puur door het cooling-effect en dat bij een lage concentratie. Daardoor zal het de zuurstof nauwelijks verdringen.”

Schade en gevolgschade

Een ander groot voordeel van het blusmiddel is dat het niets beschadigt. “Als je blust met water(mist), kun je je dure apparatuur meestal weggooien”, constateert Westenberg. “Maar als je in plaats daarvan gebruikmaakt van een blusgas, zoals Novec 1230, heb je daar geen last van. Er blijft geen residu achter, want het verdampt heel snel.”

“Als je blust met water(mist), kun je je dure apparatuur meestal weggooien

 

Volgens Westenberg is het juist die laatste eigenschap die Novec zo geschikt maakt voor bijvoorbeeld datacenters, controleruimtes, enzovoort. “Je hebt daar ten eerste te maken met kostbare apparatuur – in een datacenter staat er voor miljoenen aan computers – en ten tweede ligt er een sterk accent op bedrijfscontinuïteit. Dat laatste is iets waar mensen vaak onvoldoende of niet bij stilstaan: de brand is geblust, maar wat is de downtime? Wat kost het als je je machinekamer niet meer kan gebruiken, als alle computers zijn beschadigd en als je je bedrijfsprocessen maandenlang moet stilleggen? Als een olieplatform door brand plat ligt, kost dat de olieproducent veel geld. Als de stroom uitvalt in een ziekenhuis, leidt dat tot veel leed.”

Prijs

Novec 1230 biedt dus grote voordelen – maar volgens Westenberg alleen in specifieke situaties. “Het is een gas, dus het kan alleen maar worden toegepast in afgesloten ruimten. Je kunt het niet vergelijken met blusinstallaties van bijvoorbeeld watermist. Water kost niks. Dus je installeert het leidingwerk in de ruimte waar het nodig is en je zorgt dat het wordt aangesloten, en klaar is Kees. Novec is een gas en het gas is opgeslagen in drukcilinders. Dus hebben we het over een specifiek distributiekanaal en een ander leidingnetwerk.”

In vergelijking met andere blusmiddelen kan Novec 1230 dus anders geprijsd zijn  – althans in de aanschaf. Want Westenberg benadrukt:  “Vergeet niet: als je het opslaat, is het gasvormig onder druk. Dat betekent dat er slechts zeer weinig blusmiddelcylinders nodig zijn, en dus praat je ook over een beperkte opslagruimte en over beperkte opslagkosten voor een grote installatie. Bovendien kent het middel een extreem laag aantal onterechte activeringen, dus ook de kosten voor het blusmiddel zijn slechts een eenmalige investering. Dat betekent dat er sprake is van zeer beperkte vervolgkosten: eigenlijk alleen de inspecties op vaste intervallen met daaruit voortkomend klein onderhoud. Dat is alles. En zet die kosten eens af tegen het verlies aan onroerend goed of elektronische data ten gevolge van een brand. Uiteindelijk is het goedkoper om je apparatuur goed te beschermen.”

---

Inert gas blussing
Gebouweigenaren hebben ook de mogelijkheid om te blussen met inert gas. Dat is wellicht goedkoper dan Novec 1230, maar het heeft een langere blustijd. De waarschuwingstijd vooraf bedraagt ongeveer 30 seconden en de tijd voor het bevloeien van de ruimte ongeveer 60 tot 120 seconden. Daar komt nog bij de tijd voor het daadwerkelijk blussen van het vuur: ongeveer 30 seconden. En dus zit er tussen de herkenning van de brand tot het volledig blussen van het vuur ongeveer 2 à 3 minuten – in vergelijking met maximaal 50 seconden (vaak zelfs veel minder) voor Novec 1230. Uiteraard kan die langere blustijd leiden tot een aanzienlijke toename van de brandschade en tot uitvaltijd van IT-installaties.

---