Bij brand in zorggebouw: bepaal het benodigde aantal ontruimers!

Bij een brand in een zorggebouw is de veiligheid van de bewoners (veelal niet-zelfredzame personen) en gebruikers de eerste prioriteit. Vanuit het bouwbesluit 2012, artikel 7.11a is de eis dat er dag en nacht voldoende ontruimers aanwezig moeten zijn.

Maar hoe bepaal je wat een ‘voldoende aantal’ ontruimers is? Dit is gebaseerd op de snelheid van de ontruiming en is tweeledig:

• Hoe snel verloopt (gegeven het aantal ontruimers) de ontruiming?
• Is dit voldoende snel?

Ter ondersteuning publiceerden de Veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid een handreiking: ‘Ontruimen bij zorgfuncties’. Het doel van deze handreiking is om toezichthouders van brandweer en gemeenten met behulp van tabellen op eenvoudige wijze te kunnen laten beoordelen of er in zorgfuncties voldoende ontruimers aanwezig zijn. Op basis van 8 stappen helpt de handreiking te bepalen of er voldoende ontruimers aanwezig zijn.

8 stappen ter beoordeling

Stap 1 betreft het inventariseren van gegevens, denk aan gebouwkenmerken, brandkenmerken en omgevingskenmerken. Hierbij is het nuttig om te kijken naar bijvoorbeeld bouwvergunningen, installatietekeningen en het ontruimingsplan. Maar welke gegevens relevant zijn, verschilt per situatie.

Daarna beoordelen we in stap 2 de bedreigde gebieden. Dit zijn de gebieden die bij brand onmiddellijk ontruimd moeten worden. In een woonzorgcomplex zijn doorgaans meerdere bedreigde gebieden om te beoordelen.

Stap 3 betreft het beoordelen welke brandscenario’s van toepassing kunnen zijn in de bedreigde gebieden. Het gaat er om in welke ruimten brand kan ontstaan en in welke mate de vluchtroute hiervan brandwerend is afgescheiden.

In stap 4 bepalen we de rookklasse. Er zijn 3 klassen mogelijk, te weten klasse 0 (slecht), klasse I (matig) en klasse II (goed).

Vervolgens toont stap 5 diverse tabellen. Hiermee bepalen we wat de beschikbare ontruimingstijd is. Dit is afhankelijk van het brandscenario en de rookklasse, het kan gaan om slechts 5 minuten tot wel 30 minuten wanneer zowel het brandscenario als de rookklasse gunstig zijn.

In stap 6 wordt gekeken welke mate van begeleiding noodzakelijk is tijdens een ontruiming. De begeleiding wordt ingedeeld in Waarschuwen, Assisteren, Redden en Bed-evacuatie. Deze zogenaamde WARR-systematiek is afkomstig van GGZ Rivierduinen. Het is gebaseerd op de zelfredzaamheid van bewoners.

Stap 7 toont diverse tabellen waarin de benodigde ontruimingstijd kan worden afgelezen. Dit is afhankelijk van diverse factoren, zoals de opkomsttijd, het aantal beschikbare ontruimers en de mate van noodzakelijke begeleiding.

Vergroot de beschikbare ontruimingstijd bijvoorbeeld door het opwaarderen van rookwerende scheidingen

Vergelijking beschikbare en benodigde ontruimingstijd

Uiteindelijk vergelijken we in stap 8 de beschikbare ontruimingstijd en de benodigde ontruimingstijd met elkaar. Dit kan leiden tot 1 van 3 beoordelingen:

• Voldoet; De beschikbare ontruimingstijd is 1,5x keer de benodigde ontruimingstijd. Er wordt voor wat betreft de ontruiming van dit bedreigd gebied voldaan aan artikel 7.11a
• Voldoet, maar kritisch; De beschikbare ontruimingstijd is groter dan benodigde ontruimingstijd. Er wordt voor wat betreft de ontruiming van dit bedreigd gebied voldaan aan artikel 7.11a. Als de beschikbare ontruimingstijd minder groot is dan 1,5x de benodigde ontruimingstijd, is het raadzaam om wel in gesprek te gaan over het mogelijk verbeteren van veiligheid. Dit kunnen we echter niet afdwingen op basis van artikel 7.11a.
• Voldoet niet; De beschikbare ontruimingstijd is kleiner dan de benodigde ontruimingstijd. Dit bedreigd gebied voldoet niet aan artikel 7.11a. Er zijn aanpassingen vereist. Dit kan door het verkleinen van de benodigde ontruimingstijd (bijvoorbeeld minder bewoners of meer ontruimers), of door het vergroten van de beschikbare ontruimingstijd (bijvoorbeeld aanbrengen/opwaarderen brand of rookwerende scheidingen).

De handreiking biedt uitgebreide achtergrond en een juridisch kader omtrent de beoordeling van het aantal ontruimers. Lees hier meer >>

Bron: Veiligheidsregio ZHZ

Volg Brandveilig op LinkedIn