Waarom?
Stel de bouwkundige brandveiligheid centraal bij het formuleren van de opdracht en het ontwerp. Want bij het begin van het ontwerpproces van een gebouw of een verbouwing heb je nog de meeste vrijheid. Ik denk dat ik met die opmerking een gigantische open deur intrap. Toch is het een moment waarop de brandveiligheid van het gebouw veelal nog maar nauwelijks op het netvlies staat. Dat komt later wel, dat onderhandelen we wel uit met de brandweer. Dus wat lijkt als een open deur, namelijk het idee om meteen bij het begin van de bouw of verbouwing de bouwkundige brandveiligheid mee te nemen, is het niet, want het wordt niet in praktijk gebracht. Een gemiste kans, want hierdoor kan de brandveiligheid van een gebouw gigantisch verbeterd worden. We kunnen met elkaar de brandveiligheid van de gebouwen in Nederland dus fors verbeteren als we meteen in het opdracht- en ontwerpstadium de brandveiligheid meenemen.
Hoe?
Bij wie begint die verbetering? Wie is de ‘first mover’? Ik zou zeggen de eigenaar van het gebouw die opdracht geeft voor de bouw of verbouwing. Juist hij of zij kan in de opdrachtformulering aan architect en adviesbureau al aangeven welke bouwkundige brandveiligheidsmaatregelen hij of zij wenst. Hoe kun je het gebouw brandveilig maken? Hoe zit het met de omgeving van het gebouw? Zijn daar zaken om rekening mee te houden? Is er bijvoorbeeld een benzinestation in de buurt? Moet het gebouw daarop aangepast worden? Is er het gevaar van snel uitbreidende vloeistofbranden in de buurt? Hoe is het gebouw bereikbaar voor hulpdiensten? Welke risico’s brengt de omgeving van het gebouw met zich mee? En welke mate van brandveiligheid wenst de gebouweigenaar of opdrachtgever? Et cetera. Er komt dus veel bij kijken en het moge duidelijk zijn dat een duidelijke formulering van de doelstelling en sturing door de opdrachtgever van belang is om koers te zetten richting de beoogde bouwkundige brandveiligheid.
Wat?
De opdrachtformulering is dus eigenlijk al het eerste controlepunt als het gaat om bouwkundige brandveiligheid. Is het gewenste niveau duidelijk gedefinieerd en duidelijk in het contract met de architect en de adviseur opgenomen?
Een ander controlepunt dat ik wil noemen, is dat duidelijk staat waar welke bouwkundige brandveiligheidseis geldt. De ontwerper zal dit dus duidelijk op tekening moeten hebben staan. Sterker: als het niet op tekening staat kan Bouw & Woningtoezicht danwel een eventuele private toetser niet eens controleren, laat staan dat men een dergelijke tekening zou moeten accepteren. Dus maak in ieder geval duidelijk waar de compartimentering is en waar de vluchtwegen zijn. Daarbij is het volgens mij cruciaal om duidelijk op tekening aan te geven volgens Euro-codes aan welke eis voldaan moet worden. Hiervoor geldt de Europese classificatie van EN 13501-2 waarvan de belangrijkste zijn: R, E, EW, EI (1 of 2). Het R-criterium staat bijvoorbeeld voor bezwijken: het draagvermogen van de constructie moet gedurende een bepaalde tijd behouden blijven. Zo betekent R 60 dat een constructie het zestig minuten moet volhouden. De criteria staan ook nader toegelicht in de essentiële bouwkundige controlepunten die u op bbn.nu kunt vinden en ze komen bijvoorbeeld ook terug in de trainingen die BBN geeft. Wat ik alle betrokkenen wil meegeven, van opdrachtgever, architect, adviseur tot en met toeleverancier die zijn producten toelicht: materialiseer brandveilig!
Joric Witlox is voorzitter van Brandveilig Bouwen Nederland (BBN)